شــعر نو

عنوان : شعر آزاد (نو)
نویسنده : مهدی زیرکی

<><>

شعر آزاد (نو)     شعر آزاد که در دهه‌های اخیر تحت تأثیر شعر معاصر اروپا به ویژه فرانسه در زبان فارسی راه یافته است، شعری است که منطبق با یکی از وزن‌های عروضی قدیم سروده می‌شود اما به جهت نیازهای معنایی، مصرع‌ها (پاره‌ها) در آن کوتاه یا بلند می‌شود.    شعر فارسی از نظر محتوا و موضوع تقریباً هم زمان با نهضت مشروطیت دچار گردید سپس این تحول که قالب‌های خاص شعری را به وجود آورد با افرادی چون علی‌اکبر دهخدا و پس از وی ملک‌الشعرای بهار و ابوالقاسم لاهوتی شروع و ادامه پیدا کرد که با دو بیتی‌های پیوسته‌ای (چهار پاره) تا سال 1320 یکی از قالب‌های رایج شعر فارسی را پدید آوردند.  رایج‌ترین شکل چهار پاره آن بود که فقط مصرع‌های سمت چپ، قافیه داشته باشند.   در سال 1318 نیما یوشیج با انتشار اشعاری در مجله موسیقی شعر نو یا نیمایی را پدید آورد که علاوه بر تازگی در تشبیهات، قواعد و عروض شعری قدیم را دربر نداشت.   گفتنی است   (بقیه در ادامه مطلب)

نثـــر

عنوان : نثر
نویسنده : مهدی زیرکی

<><>

نثر

 

  نثر در لغت به معنای پراکندگی، پراکندن و افشاندن و نیز افشانده و پراکنده به کار می‌رود. در تعریف اصطلاحی آن گفته‌اند:

 

«نثر سخنی است مسئولیت آور که در آن قصد و اراده نویسنده یا گوینده نقش اساسی دارد و بیشتر متکی به جمله‌های خبری است».

 

«نثر عبارتی است که گوینده را در آن مقصد و مرادی به جز بیانی ساده و ادای قصدی خالی از احساسات و هیجانات درونی نباشد».

 

«نثر سخنی است که از موسیقی، وزن و قافیه برخوردار نیست»

  نثر را به دو نوع مکتوب و غیرمکتوب تقسیم می‌کنند که هر کدام آن‌ها نیز دارای اقسامی است:

 (بقیه در ادامه مطلب)

شعر مستزاد چیست؟

عنوان : مستزاد
نویسنده : مهدی زیرکی

<><>

مستزاد

  مستزاد در لغت به معنای زیاد شده، افزوده شده و در اصطلاح ادبی یکی از قالب‌های شعر پارسی است. در این قالب در آخر هر مصراع، پاره یا جمله‌ای کوتاه از نوع نثر مسجع آورده می‌شود که خارج از وزن اصلی شعر است.

  مستزاد در انواع شعر مانند رباعی، غزل، قطعه و به ندرت در مثنوی به کار برده شده است، چنان‌‌ چه در نوحه سرایی نیز کاربردی وسیع داشته است.

  گرچه برخی معتقدند قدمت این فن به قرون ششم و پنجم هجری می‌رسد اما اغب، ابداع کننده آن را ابن‌حسام (یا حسام‌الدین هروی) می‌دانند که در قرن نهم می‌زیسته است. این بیت از اوست:

 

آن کیست که تقریر کند حال گدا را             در حضرت شاهی؟

کز غلغل بلبل چه خبر باد صبا را                 جز ناله و آهی؟

(بقیه در ادامه مطلب)